|
by
Robert Todd Carroll
SkepDic.com
|
chi (ch'i veya qi)
Ch'i veya qi (‘çi’ olarak teleffuz edilir) ‘Evrenin doğal enerjisi’ni tanımlamak için kullanılan Çince sözcüktür. Bu enerji ‘doğal’ olarak adlandırılmasına rağmen aslında ruhsala ya da doğaüstüne aittir ve metafizik –deneysel değil - bir inanç sisteminin bir parçasıdır. Yeni Çağ Akımı taraftarları genelde bu enerjiyi bilinçli ve arkaplanda gizli bir enerji olarak tanımlarlar. Chi’nin insan vücudu da dahil olmak üzere her varlığın içine nüfuz etmiş olduğu düşünülür. Benzer metafizik sistemler dirimselcilik türleri olarak kabul edilir. Chi ile ilgili temel kavramlardan bir tanesi ahenk kavramıdır. Gerek evrende, gerekse insan vücudunda olsun tüm sorunların kaynağı ahenksizlik, denge durumunun bozulması ve tekrar dengeye gelme hareketi olarak görülür.
İnananlar chi’nin gücünü ve varlığını akupunktur ya da chi kung tedavileri ile, bir yemek çubuğunu bir kağıdın ucuyla kırmak ya da ölü bir sineği canlandırmak gibi numaralarla ya da dövüş sporcularının briketleri çıplak el ya da ayak ile kırmalarıyla ispat etmeye çalışırlar. Fakat kontrollü deney ortamlarında test edildiklerinde, chi ustalarının görünüşte paranormal ya da doğaüstü yeteneklerinin aslında ilüzyon, aldanma ya da fiziki güçlerin sonuçları olduğu anlaşılabilir.
Dirimselcilik, pek çok kültürde yaygın bir felsefedir. Bu yüzden chi’nin pek çok muadili bulunmaktadır: prana (Hindistan), ki (Japonya), Wilhelm Reich’in orgone enerjisi kavramı, Mesmer’in hayvansal manyetizması, Bergson’un dirim kuvveti sayılabileceklerden birkaç tanesi. Bu kavram Yeni Çağ düşünce sistemi içerisinde çok popülerdir ve genelde enerji olarak adlandırılır fakat kavram fizik bilimcilerinin tanımladığı kavrama benzemez.
İnanırlarının chi hakkında neler düşündüğünü görmek için, internette chi ürünlerinin reklamlarına bakın. İnsanların ellerini sallayarak ve birkaç farklı ses çıkararak mucizeler olabileceğine inandığını gözlemleyerek şaşıracaksınız.
İçindekilere Dön
|
|